Trẻ bị bàn chân bẹt có cần điều trị?

Giữa lòng bàn chân của mỗi người sẽ có vùng lõm với độ lõm nhất định, tuy nhiên, trẻ bị bàn chân bẹt sẽ có lòng bàn chân bằng phẳng, không lõm. Theo quan điểm của người xưa, trẻ có bàn chân bẹt sẽ có số mệnh giàu sang, cuộc đời phú quý. Nhưng trên góc độ y học, TS.BS Tăng Hà Nam Anh, Giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh cho biết, bàn chân bẹt là dị tật, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của trẻ.

Những trẻ có bàn chân bẹt, khi di chuyển, đặc biệt là chạy nhảy sẽ dễ té ngã, lật cổ chân hơn vì lúc này bàn chân tiếp xúc hoàn toàn với mặt đất nhưng lại không đủ linh động và độ đàn hồi để hấp thụ bớt lực. Ngoài ra, trẻ bị bàn chân bẹt, chân đổ vào trong sẽ dễ bị đau điểm bám gân chày sau, đau phía dưới mắt cá ngoài, đau gót chân. Tình trạng bàn chân bẹt còn làm tăng nguy cơ dẫn đến viêm hoặc thậm chí thoái hóa khớp gối sớm. Sự lệch trục cơ thể cũng có thể ảnh hưởng tới lưng, cổ, bất thường về cấu trúc ngón chân cái, gây gai gót chân, viêm cân gan chân...

Bàn chân bẹt ở trẻ em có khả năng phục hồi rất cao nếu được điều trị sớm. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm sử dụng đế chỉnh hình bàn chân bẹt, vật lý trị liệu, phẫu thuật. Trong đó, sử dụng đế chỉnh hình bàn chân được xem là phương pháp tối ưu.

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại đế chỉnh hình bàn chân bẹt, tuy nhiên, để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, trẻ nên sử dụng đế chỉnh hình được thiết kế dành riêng cho mình. Đế này giúp phân bố lại trọng lực tác động lên các mô bàn chân, mắt cá chân và chi dưới; tái tạo vòm bàn chân, nâng đỡ bàn chân và ngăn ngừa những biến chứng do hội chứng bàn chân bẹt gây ra. Theo thời gian, phương pháp này sẽ giúp cấu trúc bàn chân của trẻ trở về vị trí cân bằng.

Để tạo ra một đế chỉnh hình phù hợp với cấu trúc bàn chân của trẻ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sử dụng máy đo bàn chân. Đầu tiên, thiết bị này sẽ giúp đo độ cong của vòm bàn chân, từ đó đánh giá mức độ bẹt chân. Tiếp theo, trẻ sẽ được yêu cầu đứng trên gối silicon chuyên dụng để tạo khuôn bàn chân. Các thông số của khuôn bàn chân được phần mềm xử lý và gửi đến một máy in 3D để tạo ra đế chỉnh hình bàn chân bằng vật liệu mềm dẻo.

Đế chỉnh hình này sẽ được kiểm tra và điều chỉnh một lần nữa cho phù hợp nhất với hình dáng chân của trẻ. Mỗi một công đoạn của quá trình tạo đế chỉnh hình mất khoảng 2-5 phút, do đó, thời gian hoàn thành một đế chỉnh hình chỉ trong khoảng 30 phút.

Tiến sĩ Nam Anh cho biết thêm, để đạt hiệu quả điều trị cao hơn, đế chỉnh hình bàn chân nên được sử dụng kết hợp với thực hiện vật lý trị liệu. Trẻ nên thực hiện các bài tập như co giãn gót chân, lăn chân cùng bóng...

Bài tập kéo giãn gót chân: Trẻ bắt đầu với tư thế đứng đối diện tường, một tay đặt lên tường sao cho cánh tay ngang với tầm mắt. Một chân đưa ra sau, luôn giữ gót chân tiếp xúc mặt đất. Từ từ khuỵu chân trước xuống cho tới khi cảm thấy căng ở chân sau. Duy trì tư thế này trong khoảng 30 giây, sau đó quay về tư thế bắt đầu và đổi bên chân. Lưu ý khi thực hiện bài tập này, trẻ cần giữ thẳng lưng. Mỗi ngày trẻ nên thực hiện bài tập kéo giãn gót chân 3 hiệp, mỗi hiệp 9 lần.

Bài tập với quả bóng nhỏ: Đầu tiên, trẻ cần ngồi trên ghế thật vững, sau đó lấy quả bóng nhỏ (bóng gai hoặc bóng tennis) đặt dưới một lòng bàn chân. Dùng vòm chân lăn đi lăn lại quả bóng trong lòng bàn chân. Thực hiện động tác này khoảng 3 phút rồi đổi chân. Lưu ý trẻ phải luôn giữ thẳng lưng khi thực hiện bài tập này.

Theo tiến sĩ Nam Anh, trong trường hợp điều trị nội khoa không thành công, phẫu thuật can thiệp sẽ là lựa chọn cuối cùng để cải thiện hệ xương chân, giúp chân trở lại trạng thái vốn có. Dù rất khó phòng ngừa, phát hiện sớm tình trạng bàn chân bẹt ở trẻ em sẽ nâng cao hiệu quả điều trị và ngăn ngừa biến chứng.

*Nguồn: Sưu Tầm